Η ιστορία της Ρόδου αρχίζει από τη σκοτεινή εποχή του μύθου, τότε που κατοικούσαν στο νησί οι Τελχίνες, μία παράξενη φυλή προικισμένη με μαγικές ικανότητες. Τους Τελχίνες εκδίωξαν από τη Ρόδο οι Ηλιάδες, τα παιδιά, δηλαδή, του Ήλιου και της νύμφης Ρόδου. Πρώτοι κάτοικοι του νησιού, όμως, θεωρούνται οι Κάρες, τους οποίους ακολουθούν οι Φοίνικες. Στον ιστορικό χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, η Ρόδος κάνει την εμφάνισή της την εποχή που εγκαταστάθηκαν εκεί Μινωίτες άποικοι και γύρω στο 1400 π.Χ. και Μυκηναίοι. Το δρόμο των Αχαιών ακολούθησαν λίγους αιώνες αργότερα οι Δωριείς, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στο νησί και ίδρυσαν τις πόλεις Λίνδο, Κάμειρο και Ιαλυσό. Παρότι στην αρχή και οι τρεις διατήρησαν τη διοικητική τους αυτοτέλεια, στην πορεία ενώθηκαν με άλλες πόλεις, την Κω, την Κνίδο και την Αλικαρνασσό, για να αποτελέσουν τη λεγόμενη ‘Δωρική Εξάπολη’ μια συμπολιτεία με πολιτικό και θρησκευτικό χαρακτήρα, που είχε ως έδρα της το Ιερό του Τριοπίου Απόλλωνα κοντά στην Κνίδο.

Τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ., η Ρόδος βρισκόταν κάτω από την επιρροή των Περσών, όμως, μετά τη νίκη των ελληνικών πόλεων έγινε μέλος της συμμαχίας της Δήλου υπό την αθηναϊκή ηγεμονία. Αργότερα, κατά τη διάρκεια του πελοποννησιακού πολέμου, η Ρόδος άλλοτε βρισκόταν υπό την επιρροή της Αθήνας, άλλοτε υπό της Σπάρτης με την οποία τελικά και τάχθηκε μέχρι τέλους. Ενώ διαρκούσε ακόμη ο πελοποννησιακός πόλεμος και για λόγους μεγαλύτερης ασφάλειας, το 408 π.Χ. αποφασίστηκε η ίδρυση μίας νέας πόλης με τη συνένωση της Καμείρου, της Λίνδου και της Ιαλυσού στο βορειοανατολικό άκρο του νησιού, η οποία ονομάστηκε Ρόδος.

Αργότερα, όταν η δύναμη της Μακεδονίας άρχισε να μεγαλώνει, η Ρόδος τάχθηκε με το μέρος των Μακεδόνων και επέτρεψε να εγκατασταθεί στην πόλη μακεδονική φρουρά. Μετά το διαμελισμό της αυτοκρατορίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ανέπτυξε στενές εμπορικές και πολιτικές σχέσεις με τους Πτολεμαίους της Αιγύπτου, γεγονός που δυσαρέστησε το βασιλιά της Συρίας Αντίγονο. Για το λόγο αυτό, το 305 π.Χ. έστειλε το γιο του Δημήτριο τον Πολιορκητή να καταλάβει την πόλη, ο οποίος και εγκατέλειψε την προσπάθεια έπειτα από ένα χρόνο. Αυτή ήταν και η αρχή μίας πρωτοφανούς ακμής, κυρίως στον τομέα του εμπορίου και της ναυτιλίας.

Από το τέλος του 3ου αιώνα π.Χ. γίνεται όλο και πιο αισθητή η επέμβαση της Ρώμης στα ελληνικά πράγματα. Οι Ρόδιοι προσπαθώντας να επωφεληθούν τη νέα κατάσταση φρόντισαν να κρατήσουν φιλική σχέση μαζί της. Όμως, οι Ρωμαίοι, θέλοντας να περιορίσουν τη δύναμη του νησιού κήρυξαν ελεύθερο λιμάνι τη Δήλο, γεγονός που αποτέλεσε μεγάλο πλήγμα στην οικονομία του. Το τελειωτικό πλήγμα ήρθε από τον Κάσσιο, ο οποίος για να τιμωρήσει την αποστασία των Ροδίων κατέλαβε τη Ρόδο το 42 π.Χ. και την κατέστρεψε. Παράλληλα, φρόντισε να μεταφέρει στη Ρώμη πάνω από 3000 αριστουργήματα.

Όσον αφορά στους βυζαντινούς και μεσαιωνικούς χρόνους, η Ρόδος ως εμπορικό κέντρο μεταξύ Ανατολής και Δύσης, δέχθηκε γρήγορα τις νέες ιδέες του χριστιανισμού. Λέγεται ότι ο Απόστολος Παύλος δίδαξε το 58 μ.Χ. τη νέα θρησκεία στη Λίνδο και ήδη από τον 1ο μ.Χ. αιώνα η Ρόδος είχε μητροπολίτη. Μετά τη διαίρεση του ρωμαϊκού κράτους, η Ρόδος έγινε πρωτεύουσα της βυζαντινής επαρχίας των νήσων. Ως εκ τούτου, ακολούθησε τις τύχες και τις περιπέτειες της βυζαντινής αυτοκρατορίας και έζησε πολλές φορές κατακτήσεις και καταστροφές. Έτσι, το 620 μ.Χ. την κατέλαβαν οι Πέρσες, ενώ το 651 μ.Χ. έφτασαν οι Σαρακηνοί. Το 807 μ.Χ. τη λεηλάτησε ο στόλος του χαλίφη Χαρούν-ελ-Ρασίντ, ενώ πειρατές τη λεηλατούσαν συχνά επί βασιλείας Αλέξιου του Α’.

Από τον 11ο αιώνα μ.Χ., η Ρόδος αρχίζει να έχει και πάλι σχέσεις με τη Δύση. Το 1082 οι Βενετοί εγκαθίδρυσαν εμπορικό σταθμό στο λιμάνι της, ενώ λίγο αργότερα ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος της Αγγλία και ο Φίλιππος της Γαλλίας ήρθαν να στρατολογήσουν μισθοφόρους. Από το 1204 η πόλη βρίσκεται υπό την επιρροή των Γενοβέζων και το 1306 ο Vignolo Vignoli την πούλησε στους Ιωαννίτες Ιππότες του Τάγματος του Αγίου Ιωάννου της Ιερουσαλήμ. Οι Ιππότες έμειναν στη Ρόδο 213 χρόνια, ώσπου το 1522 ο τελευταίος Μάγιστρος αναγκάστηκε να την παραδώσει στον Τούρκο σουλτάνο Σουλεϊμάν. Η τουρκική κυριαρχία αποτέλεσε για τη Ρόδο τη σκοτεινότερη περίοδο της ιστορίας της.

Οι Τούρκοι έμειναν στη Ρόδο έως το 1912. Τη χρονιά αυτή οι Ιταλοί με τη βοήθεια των Ελλήνων κατοίκων μπόρεσαν να καταλάβουν το νησί. Στην αρχή οι Ιταλοί διατηρούσαν καλές σχέσεις με τον ντόπιο πληθυσμό. Η άνοδος του φασισμού, όμως, οδήγησε σε μία επεκτατική πολιτική που αρνήθηκε στους Ρόδιους το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης. Μετά την ήττα του Άξονα, η Ρόδος, όπως και τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα, παρέμεινε κάτω από τη Βρετανική διοίκηση μέχρι την 7η Μαρτίου του 1948,οπότε και υψώθηκε η ελληνική σημαία στο Μέγαρο του Διοικητηρίου.

Χατζησταμάτης Σωτήριος

Μοιραστείτε το άρθρο: